“Candace! Huwag mo akong talikuran. I’m still talking to you!”
Huminto ako saglit sa puno ng hagdan. I turned to her. Nakayakap ang pulang roba sa kanyang katawan, at magkasalubong ang perpektong kilay.
“Kailan ka pa nanghimasok sa oras ko sa pag-uwi, Mama?” malumanay ngunit may diin sa bawat salitang binitiwan.
“That’s not what I’m pointing out! Gusto kong malaman kung bakit mo kausap ang lalaking iyon?”
“Can we talk tommorrow, please, Mama?” I said in a low voice.
Mahigpit kong pinipigilan makatakas ang sari-saring emosyon sa pamamagitan ng pagluha.
She keep on talking, hinayaan ko siya pero hindi ko na pinansin ang mga sinasabi niya. Diretso ako sa pagpanhik patungong kwarto ko. Saktong pagsara ko ng pinto ay doon malayang pumatak ang mga luhang kanina ko pa pinipigilan.
I run to my bed and lie in a prone position. Mula sa mga mata ay nag-uunahang nalaglag ang mga luha. Masuyong humalik sa aking magkabilang pisngi at pumatak na tila ulan sa unang yakap ko.
Kinagat ko ang pang-ibabang labi, pinipigilan ang hikbing gustong kumawala.
This is what I get giving my heart to you, Travis.
Walang katapusang sakit… Sa kisap-mata ay malayang bumalik ang alaala ng nakaraan… na puno pala ng kasinungalingan. But my love for him was true, kind, and unselfish.
I heard my phone ringing. Hindi ko ‘yon pinansin. I’m in pain and endlessly crying. Talking to someone right now is the least I can do.
Tahimik pa rin akong umiiyak at tila plakang paulit-ulit sa utak ko ang sinabi kanina ni Travis.
Why, Keith? Bakit mo nagawa sa akin ‘yon? Why?!
Mahirap paniwalaan na nagpaka-bobo ako sa bandang hingin niya sa akin si Travis.
Hindi dahil kulang ang nararamdaman kong pagmamahal kay Travis para hiwalayan siya noon kundi naawa ako para kay Keith.
Marami akong ginawang dahilan sa isip ko para lamang mapa-oo ko ang sarili ko sa pakiusap nila Tita Lucy at Keith. Sabi ko, may makikilala pa naman akong lalaki at baka mas mahalin ko pa kaysa kay Travis, I even tried to learned how to love Hiron ngunit hindi nangyari.
Kinaumagahan nagpaakyat na lang ako ng breakfast kay Ate Rosie. Baka magtaka sila Papa at Mama ‘pag makita nilang mugto ang mga mata ko, ayokong paulanan nila ako ng tanong gayo’y wala akong balak magpa-interview sa kanila. Bagaman may palagay ang Mama sa nangyari sa akin kagabi pero hindi na niya ako inabalang pasukin pa sa loob ng aking silid.
Hindi ko alam kung ipinagpapasalamat ko ‘yon o ano? Pero sa lilim ng puso ko, bukod kay ‘Nay Melda, ay gusto ko rin ibahagi sa kanya ang pagiging heartbroken ko.
I want to cry on her shoulder while listening to her advice. Kung paano niya nalagpasan ang sakit noong nagmahal rin siya bago niya nakilala ang Papa. My mother’s first love was not my father pero nahanap nila ang forever sa isa’t isa.
She should come to me, at aluin ako. Ngunit hindi nangyari ang nais kong mangyari.
Paano niya kinaya ang sakit no’ng unang mahal niya? Gaya rin ba ngayong nararamdaman ko? Ganito rin ba kasakit?
I don’t know how to start my day. Ngayo’y paggising ko’y nandoon pa rin ‘yong sakit, dinaya, at lungkot. Pinaghalong mga damdamin at tila patalim na bumaon sa dibdib ko’t tumagos sa puso ko.
Tumayo ako at pinagbuksan ang kanina pa kung sinong kumakatok. Bumungad sa akin ang nag-aalalang mukha ni ‘Nay Melda.
Inilang hakbang ko ang pagitan namin para yakapin siya. “Nandito pa rin ‘yong sakit, ‘Nay. Nagmahal lang naman po ako pero bakit ganitong sakit ang nararamdaman ko.”
Umagos uli ang mga luha ko.
“Tahan na, hija… Sa isang pag-iibigan ng dalawang tao hindi nawawalan ng maraming pagsubok. Pagsubok na patitibayin ang pundasyon ng pag-iibigan niyo.” sabi niya. Hinawakan niya ako sa magkabilang balikat at pinaharap sa kanya.
Marahan niyang hinawi ang ilang takas kong buhok na nakatabing sa mukha ko.
Inakay niya ako patungong kama ko at umupo kaming dalawa sa gilid.
Sa tinagal-tagal ng panahon ay sa wakas nakaya ko rin i-kwento sa kanya ang nakaraan ko.
“Hindi mo pwedeng takasan ang nakaraan o kahit kalimutan,” aniya. “Tanggapin. Iyon ang tama mong gawin ngayong kasalukuyan. Hanapin mo ang kasagutan kay Keith. Alamin mo ang likod ng pagsisinungaling na iyon ni Keith. At pilitin mong tanggapin sa sarili mo anuman ang rason niya. Huwag mong hayaan magpatalo ka sa galit, Candace.” habang hinahaplos ang pisngi ko.
“Si Travis, mahal mo pa ba?”
Tumango ako. “Hindi po nagbago.”
“Ano pa ang ginagawa mo? Hindi ba ikaw din mismo nagsabi sa akin na mahal ka pa niya. Huwag mong hintayin lumipas ang mga oras at gawing araw. Ang tadhana na mismo ang nagpapalapit sa inyo.”
“Pero, ‘Nay, mamahalin niya pa kaya ako kung sakaling malaman niyang ganoon na lang kaydali akong magdesisyon na hiwalayan siya noon. Will he forgive me?”
“Huwag mo siyang pangunahan. Kayang sakupin ng pag-ibig ang galit ng isang tao. Tandaan mo iyan, Candace.”
Maghapon ako sa aking silid na kahit pagkatapos naming mag-usap ni ‘Nay Melda ay nakatatak pa rin sa akin ang mga binitawan niyang mga salita. Hanggang sa sumunod na araw ay nakapagdesisyon akong sundin ang sinabi ni ‘Nay Melda.
I’m on my way sa bahay nila Keith. Nakita ko siya sa harap ng gate nila, at nakatingin sa dulo ng kaliwang mahabang kalsada, waring naghihintay ng tricycle.
Tumigil ako sa harapan niya. Namangha siya nang makita ako nang ibaba ko ang salaming bintana.
“Hi, Keith.” malamig kong sabi, kasing lamig ng pang-umagang hangin.
“Do you mind if I’ll take you to school?” sabi ko. Pinipigilan ang sariling paulanan na siya ng maraming tanong.
Ilang sandali muna nang makabawi siya mula sa pagkabigla. She cleared her throat.
“H-huwag na. Baka nakakaabala lang ako sa’yo.” Ni hindi niya kayang salubungin ang titig ko.
“I’m not inviting you in my car if you’re bothering my time,”
“Sa tingin ko, matatagalan ka pa sa paghihintay ng tricycle.” tuloy ko. Her eyes roamed at the road. At alam kong nasa isip din niya ang iniisip ko.
Hindi pa rin siya nagsasalita.
“Why, Keith, ngayon lang uli tayo nagkita tapos tina-tanggihan mo pa ang alok ko. Gusto lang naman kitang ihatid. And I missed my old school, just want to take a look at it.” I insist, at ngumiti ako sa kanya. Wala akong pakialam kung magmukhang plastic ang ngiti kong ‘yon.
Humigpit ang pagkakayakap niya sa libro. Maingat niya...

akong tinignan sa mata.
“O-okay.” pilit niyang sang-ayon, umikot siya para marating ang passenger’s side.
Humigpit ang pagkakapit ko sa manibela nang makaupo na siya. At ini-start ang ignition.
“How are you for the past few years, Keith? How are your heart, by the way?” Diretso ang mata ko sa kalsada pero tumaas ang isang kilay ko nang tanungin ko ‘yon.
“O may sakit ka ba talaga?”
She gasped.
I looked at her side in a second. Maayos naman ang pangangatawan niya, hindi mukhang may sakit sa puso.
Alam kong sa panlabas ako bumabase pero hindi ko talaga mapigilan na baka pati tungkol doon ay kasama sa pagsisinungaling niya.
“Aside from m-medicines… Tra-travis’ taking care of me,” she stammered. “T-thank y-you. Matagal ko ng dapat sabihin sa’yo ‘yan pero hindi ako nagkaroon ng pagkakataon na makausap ka.”
I don’t need your thank you. Hindi iyan ang gusto kong marinig! Gusto kong isatinig ngunit napigilan ko ang sarili.
Hindi na ako muling nagsalita. Minsa’y nakikita ko sa gilid ng mata kong busy siya sa kanyang cellphone hanggang marating namin ang Santa Alicia College.
“D-diyan mo na lang ako ibaba, Candace.”
Pero hindi ko sinunod. Nilampasan ko ang main gate, at lumiko pakanan sa mabatong kalsada patungo sa kabilang gate sa bandang likod.
Then, she quickly disjunct her seatbelt.
“Salamat.” she half-smiled.
“Why so fast, Keith? Hindi mo man lang ba ako samahan sa pag-ikot sa loob.” Halos magkasabay kami sa pagsara ng pintuan ng sasakyan ko. At sinundan siya pagkatapos.
Pagtapak ko sa loob ng dating school, biglang nagflashback lahat ng nangyari noon… nang mas malinaw.
“Bakit mo nagawa sa’kin ‘yon?” diretsong tanong ko na nagpahinto sa kanya.
Pumihit siya paharap sa akin. Magkasalubong ang kilay niya, “What are you talking about, Candace?” maang niyang tanong.
“Stop playing around. Wala ka sa entablado ngayon para gamitan ako ng galing mo sa pag-acting. Alam mo ang tinutukoy ko,” sabi ko.
“Dito din noon! Remember when you told me you want Travis. At makukuha mo lang siya sa akin kapag hiniwalayan ko para sa sakit mo-”
“May klase pa ako-”
“Damn you! I don’t care if you have class! I don’t care if you come late!”
Lumapit ako sa kanya.
“I want you to tell me the truth, bakit mo ginawa ‘yon? Bakit hindi mo man lang sinabing magkapatid kayo? I thought you are my bestfriend?”
Suminghap siya. Hindi inaasahan ang mga sinabi ko. Saka siya tumingin sa kawalan.
Tumapang ang itsura niya nang salubungin ang titig ko. “Sabihin ko man sa’yo ang salitang sorry ay hindi na no’n maibabalik pa sa dati.” matigas niyang sabi.
“Hindi ko kailangan ng sorry mo kaya ako narito sa harapan mo. Ang kailangan ko’y katotohanan? Bakit mo nagawa ‘yon?!”
Nang unti-unting nabuo sa isip ko ang posibleng rason para gawin niya ‘yon.
“Are you secretly in love with your own brother?” hindi makapaniwalang tanong ko.
“What?! Of course not!” mabilis niyang sagot.
“Then, why?! Bakit mo nagawa ‘yun?” habol ko ang hininga ko.
“Nalaman kong magkapatid kami habang kayo pa,”
“Don’t go around the bush, Keith! Why did you do that?” I hissed.
“Iniwan kami! Iniwan ako! Iniwan ako ng Papa ko nang nasa sinapupunan pa lang ako ng Mommy ko! Hindi ko akalain na kahit hindi pa ako lumabas galing sa Mommy ko ay iniwan na kami ng Papa ko. He never love me para manatili siya sa tabi ko! He never choose me… he never choose us.”
Unti-unting namalisbis ang luha sa kanyang pisngi.
“You should be thankful dahil sa ginawa ko. Ang mga lalaki, Candace, pare-parehas lang mga ‘yan. Pagkatapos kang pagsawaan ay iiwan ka din na tila isa kang basurahan sa tabi… ‘gaya ng ginawa ng Papa sa Mommy ko,”
“Keith,” Hindi ko alam ang buong kwento nang nakaraan ng mga magulang nila pero sa nakikita kong sakit sa mga mata ni Keith ay tumagos iyon sa puso ko’t tila kay sakit malaman ang buong katotohanan.
She sighed heavily. Pinunasan ng kanyang malayang kamay ang basang pisngi niya.
“Malaman ko man ang totoo o hindi sa’ming dalawa ni Travis ay gagawin ko pa rin ang ginawa ko, Candace…. Ipinagtanggol niyo ako ni Bana sa mga nambu-bully sa akin noon. You two are my best friends. Gagawin ko din ang lahat para ilayo kayo sa sakit. Ayaw kong maranasan mo ang sakit na dinanas ko, Candace.”
“Ginawa ko ‘yon dahil sa kawalang tiwala ko kay Travis noon. Hindi mo ako masisisi, I grew up without seeing my father. Dahil sa ginawa ng Papa ko ay wala akong tiwala sa mga lalaki. At mas lalong sumidhi ang kawalang tiwala ko kay Travis no’ng hindi man lang siya nagpakita ng effort sa’yo bago naging kayo.”
“Hindi nababase sa effort para iparating sa’yo ng isang lalaki na mahal ka niya. Kung nag-effort man o hindi si Travis noon ay tatanggapin ko pa rin siya…. and besides, ako ang nanligaw, ang layunin ko noon ay mapa-ibig siya,” tumigil ako sandali saka nagpatuloy.
“He love me… hanggang ngayon ay nararamdaman ko.”
“I know that now,” humina ang tinig niya pero abot pa rin ng pandinig ko.
Tumingin siya sa akin, pagkatapos, lumampas sa balikat ko, at binalikan ulit ako ng tingin. “Forgive me for what I did. Ginawa ko ‘yon dahil ayokong masaktan ka sa pag-aakala kong iiwan ka din. Sa kagustuhan kong iligtas ka sa sakit ay inunahan na kitang ilayo na hindi ko pala alam dalawang tao ang nasaktan ko. And I’m really sorry, Candace. I’m sorry.”
When I’m about to speak, naunahan na niya ako.
“Forgive your mother, too, Candace.”
Naguguluhang tumingin ako sa kanya. “What about her?”
Hindi nakatakas sa aking paningin ang malungkot na ngiting lumitaw sa kanyang labi pero agad din naglaho.
“He’s waiting for you, Candace.” saka siya tumalikod at tumakbo palayo.
Naiwan akong medyo tulala. Sino ang naghihintay sa akin?
“You are forgiven, Keith. And I already miss you.” I whispered through the wind habang nakatingin sa papawalang bulto niya.
Hindi na ako bata para magtanim ng galit sa kanya. Mas nakakaangat pa rin ang pagka-kaibigan namin sa puso ko. Para sa akin, siya pa rin ang kilala kong Keith noon.
Bestfriends ko sila ni Bana at mahal ko sila. Hindi na magbabago ‘yon.
Love is more powerful than anything. Kaya nitong sakupin ang galit na nararamdaman ko sa taong nagsinungaling sa akin. At dahil sa pagmamahal ko kay Keith ay nagawa kong patawarin siya