“Wow! she grow really this beautiful, Adelaida. As far as I could remember, Candace was one year old when we visited here last time.” sabi noong maputing babaeng kaedad ni Mama.
Gaya ng sinabi, malayong maalala ko pa ang mga mukha nila dahil sa tagal nang hindi na muling nagkita.
“Looks like I saw the young Tita Delina on her.” sabi pa noong puro alahas ang nakasabit sa katawan.
“How are you, hija?” tanong ni Tita Lara nang ipakilala nito ang sarili sa akin.
“I’m fine po.” magalang kong tugon ng nakangiti.
“Where is your eldest, Adelaida?”
“On his way, Greta.”
“Candace, I want you to meet my son, Kedric.” pakilala ni Tita Gold, pati pangalan literal na mahilig talaga siya sa alahas.
Doon ay napansin ko ang isang lalaki nakaupo sa aming sofa. Matangkad, sobrang puti, at kulay blonde ang buhok.
Tumayo siya’t lumapit sa akin sabay lahad ng kamay para makipag-hand shake sa’kin.
“Nice to meet you, Candace.”
“Nice to meet you, too.” I smiled.
Mahabang kuwentuhan sa aming hapag. Kung hindi tungkol sa negosyo ang pinag-uusapan nila ay mga alaala nila noong kabataan ang topic nila.
Taga Santa Alicia din sila… nakapag-asawa ng taga ibang lugar kaya iniwan ang kinalakihang lugar. Only my Mama stayed here sa kanilang magkakaibigan.
Kung sakaling makapag-asawa ako ng hindi taga rito? Makakaya ko bang iwan ang lugar na ito?
Nang matapos ang tanghalian, sa balkonahe nila pinagpatuloy muli ang kanilang kwentuhan. Hindi ba sila nauubusan ng sariling kwento? Sabagay sa tagal nilang hindi ulit bumisita dito, malamang baka gabihin pa sila sa pakikipag-kwentuhan.
Ako;
Papunta na ako.
Para kay Bana dahil kanina pa siya nandoon sa usapan namin.
Nang makakita ako ng pagkakataong makatakas sa paningin ni Mama habang abala sa pakikipagkwentuhan ay dali-dali akong umakyat patungo sa’king silid, at mabilis ang kilos na nagpalit ng damit.
Isang simpleng kulay puti ang napili kong suot. Loose t-shirt that has badboy image infront. I just tucked the end in my ripped jeans and with a flat sandals. Isinabit ang maliit na shoulder bag sa aking kanan balikat.
“Are you going somewhere? Pwedeng sumama?”
Hindi ko inakalang susundan ako ni Kedric sa labas ng bahay. Tumigil ako at hinarap siya.
“May usapan kami ng kaibigan ko ngayon. Are you sure you want to join with us?”
Noong una akala ko hindi marunong magsalita o makaintindi si Kedric ng tagalog dahil litaw ang pagiging banyaga niya. Pero nang marinig siyang matatas magsalita ng tagalog, tahimik kong tinawanan ang sarili dahil sa maling akala.
Matamis ang ngiting tumango siya sa akin. “Unless you want me to feel out of place, Candace?”
Umikot ang mata ko dahilan ng pagtawa niya. “Of course not!”
“Just kidding. Alam kong hindi mo magagawa ‘yon.” sabi niya.
Habang nagmamaneho ako papuntang Sentro sa usapan namin ni Bana, nagkwentuhan kami saglit ni Kedric.
He’s funny to be with.
Ipinarada ko ang kotse ko sa isang maliit na parking space sa gilid ng isang establisimento.
Pumasok kami sa isang clinic sa kung saan naghihintay sa akin si Bana. Nakita ko siyang nakaupo sa pang-isahang sofa sa tanggapan, at kasalukuyang nagbabasa ng magazine.
Umangat papunta sa akin ang tingin niya nang tawagin ko siya.
“Salamat naman at nandito kana.”
Umupo ako sa pahabang sofa ganoon din si Kedric sa tabi ko. Nakita ko agad ang tinging ipinukol ni Bana sa kasama ko.
“Sino ‘yan? Infairness may itsura ha.” Na kay Kedric na ang buong atensyon niya.
“Tumigil ka nga!” suway ko.
“Kedric… my bestfriend Bana. Bana, si Kedric.” pakilala ko sa isa’t-isa.
“Kasama ba siya sa mga regalo mo sa akin noong pasko, Candace. O paagang graduation gift mo sa akin? Binalot mo manlang sana… pero okay ng ganyan. hehe.”
Imbes na mahiya sa mga pinagsasabi ni Bana, pinipigilan kong tumawa. Pinaglapat ko ang aking labi para hindi mahiwalay sa pagkangiti.
“Hi, pogi. Iuwi na kita sa bahay natin….este namin… sige na nga.. natin nalang. What’s mine… yours na rin. Hihi. Tangina! Ang landi ko ba? Halata ba, Candace?”
Hindi ko kinaya kaya napabunghalit ako ng tawa. “Gaga! Nakakaintindi siya ng tagalog. And fluently speak tagalog, too.”
“Mapagbiro pala ‘tong kaibigan mo, Candace.” komento ni Kedric.
Namula ang magkabilang pisngi ni Bana. Pero nagawa niya pa rin taas noong tumitig kay Kedric.
“Saranghae!”
“O ‘yan! ewan ko nalang kung naintindihan mo pa!” hirit niya pa.
“It’s says; I love you, right?” nakangising sabi ni Kedric.
“Nakatadhana nga tayong dalawa.” banat ni Bana.
“Sorry but I don’t like you.”
“Saan ba ‘to galing, Candace? Para ibalik ko na ngayon din. ‘Di ko gusto ang tabil ng dila, eh.” saka siya tumayo at umalis. Iniwan kaming dalawa ni Kedric.
“Pasensya na kay Bana. Nagbibiro lang ‘yon.” sabi ko.
“Sa tingin ko nga,” saka siya lumapit sa magazine rack.
“Gusto mong magpa-facial? My treat. Para hindi ka naman mag-isa rito.”
“Nah. I’m okay here. Magbabasa nalang ako ng magazine habang naghihintay sa inyo.” tugon niya.
“Sige.” tumayo na ako para sundan si Bana.
Pagkatapos magpa-facial bandang alas tres, napagdesisyunan namin magmeryenda muna.
“Sa restaurant niyo nalang tayo, Candace. I like the strawberry mousse there.” si Bana, taas noo ng nauna sa paglalakad patungo sa nakaparadang kotse ko. Isa sa mga kotse ni Kuya, actually.
Hindi pa ako pinayagan ni Papa na magkaroon ng sariling sasakyan ‘gang sa hindi pa dumating sa puntong nakasuot na ako ng toga. Kaya sa susunod na buwan, aasahan kong ‘yon nga ang ireregalo sa akin ni Papa.
Ilang sandali ay nakarating din kami agad.
“Nandito na tayo,” pahayag ko.
Kanya-kanya kaming lumabas, at naglakad patungo sa pintuan. Nginitian ko ang mga bumati sa akin.
Lumapit sa amin si Beth, suot ang uniporme ng waitress. Inihatid niya kami sa magiging upuan namin tatlo. Sa bandang harap ‘yon ng malaki at lumang painting nila Lolo’t Lola....

At binigay ang tig-i-isang menu sa amin.
“Apple pie with ice tea.” nakangiting sabi ko nang huli niya akong kinuhanan ng order.
“I thought you like strawberry, Candace. Bakit apple bigla?” takang tanong ni Bana.
“Mukha kasing masarap. I want to try that one.” sinundan ko ang papalayong bulto ni Beth, ayaw kong salubungin ang tingin ni Bana.
Bana didn’t know that part. Wala akong planong ipaalam ‘yon sa kanya kung bakit nagbago ako ng paborito.
“Puntahan ko muna si Ate Fiya.” tumango sa akin si Bana samantalang nakatingin lang sa akin si Kedric.
Pinihit ko ang pintuan ng opisina at sumilip sa loob. Ngunit wala si Ate Fiya sa loob ng office ni Mama kaya sinarado ko din agad.
Pagbalik ko napahinto ako, tila napako ang dalawa kong paa sa sahig. Nakatingin ako sa taong nag-se-serve ng mga in-order namin.
Nakalislis hanggang siko ang suot na long sleeve, at maingat ang galaw niya sa paglapag ng mga kubyertos sa aming mesa habang seryoso ang mukha.
Napalunok ako ng magkasalubong ang aming mga mata. Hindi ko pa nabawi ang normal kong paghinga ay nasa harap ko na siya. Looking at me with those dark-eyes again.
“W-what-” pero hindi ko tinuloy.
Tumalikod ako pabalik muli sa office ni Mama. Alam kong nakasunod siya sa akin kaya dito ko napagdesisyunang kausapin siya.
Nasa tamang pag-iisip pa naman ako para hindi siya kausapin sa gitna ng mga taong kumakain doon.
“What are you doing here?!” tanong ko pagka-sarado niya sa pintuan.
Lumapit muli siya sa akin. Umatras ako nang masagi ko ang gilid ng mesa.
“I’m working.” sagot niya.
“Bakit dito, Travis?!”
Pilit kong pinapatay ang apoy na nagsisimula na namang tupukin ang damdamin ko sa pamamagitan lang ng kanyang titig.
“I’m here to work, not for you to digging my personal reason.” matigas ang ingles niyang sabi.
Mas lalong kumunot ang noo ko sa sagot niya. “Of course! kasali na doon ang pagtatanong ko! Bakit nandito ka? Eh malayo naman sa trabaho mo.”
Hindi sa minamaliit ko ang pagiging waiter niya, nakapagtataka lang talaga. I thought he accept the big project of Engr. Manuis.
Oh! Don’t get me wrong! kahit pa tapos na siya sa pag-aaral. Aktibo pa rin siyang pag-usapan sa school, mapa-klasmyt man o ka-eskwelang babae. I have two ears to heard all about him.
“My interview were already done with Ms. Fiya. So I don’t think I’ll answer all your question especially when it really matters to me.” He manly raised his eyebrow at me.
Suminghap ako. “Bakit ba ang sungit mo?”
“Ikaw ang masungit hindi ako.” He playfully fired back.
Oo nga! Bakit ba ganoon na lang ang naging reaction ko? Malay ko ba! baka kailangan niya ng maraming trabaho para makapag-ipon para sa kasal nila ni Keith.
Para pang-gastos sa mga date nila?!
Arrgghhh! Wala na dapat akong pakialam sa kanya! Bakit ko pa kasi siya kinausap?Ano naman sa’kin kung dito siya magtra-trabaho?
Candace, come back to your senses now! Be friendly!
“Diyan ka na nga!”
Iniwan ko siya doon. At bumalik na kila Bana. Nagtatanong at may kasamang pag-alalang tinignan ako ni Bana.
I smiled at her, at pinagtuunan ang apple pie sa harap ko.
Hindi na ako ulit bumalik doon sa restaurant namin sa Sentro dahil naging busy na rin para sa graduation sa susunod na linggo.
Sila Kedric bumalik na sa Manila, but he promise to come back again kapag natapos ma-approve ang proposal niyang planong negosyo sa kanyang ama.
Nasa labas ako ng school habang naghihintay akong sunduin ni Mang Isko nang namataan ko si Keith kasama ang isang babae, pasakay ng tricycle.
She’s far different now. Pati ata sa pag-uugali dahil hindi manlang niya kami pinapansin ni Bana. Malayo na ang pangangatawan hindi gaya noong huli naming pag-uusap.
May mga araw na hindi ko nakikita si Travis sa labas ng school para ihatid o sunduin si Keith nitong mga nakaraang araw.
Oh! right! I forgot that he’s busy working in my restaurant.
Hindi namin kasabay si Keith sa pagtatapos. Our last conversation happened in kiosk, hinintay ko siyang pumasok noon para sana makausap muli pero laking gulat namin ni Bana nang mag-drop ito sa lahat ng subject without telling us.
Then, first day in our second year college, nakita namin iba na ang kasama niya at nalaman din namin inhinyero na ang kursong kinuha.
Kaya naintindihan ko ang galit ni Bana noon na walang kaalam-alam sa nangyayari. Sa akin niya pa mismo nalaman lahat.
“Sa Maricela… o di kaya ay sa Maynila” aniko.
“Why not here, Candace?” si Mama na prenteng nakaupo sa swivel chair ni Papa dito sa office niya sa bahay.
“Now that you finish your degree, magsisimula ka muna sa Sentro. Fiya will be there to guide you.”
“In Manila… there! Mama! nandoon ka naman para turuan ako sa pamamahala.” pagpupumilit ko.
“Sa Sentro ka magsisimula.” matigas ang sabi pa rin ni Mama.
Hindi maari! Ngayon pa na nandoon ang iniiwasan ko. Napangalumbaba akong umupo.
“And that is tommorrow. After two weeks I’ll transfer Fiya in Maricela.” striktong pahayag niya.
“Adelaida,” si Papa, pumunta siya sa tabi ni Mama para marahan haplosin siya sa likod.
“Why don’t you let your daughter to travel first around europe for her graduation gift?” kinindatan ako ni Papa.
Sumimangot lang ako lalo. I want to tell him na hindi ‘yon ang gusto kong sabihin niya kay Mama.
I want to manage one of our restaurant in Maricela or Manila… basta ‘wag sa Sentro… ‘wag dito mismo sa Santa Alicia!
“I already gave her a car as my gift. Oras na rin siguro para payagan mo ang anak mo sa paglibot sa ibang bansa mag-isa.”
“That can wait, Alfonso.” bumagsak ang balikat ko nang iyon na talaga ang desisyon ni Mama.
I guess…. I have no choice.